FİN EĞİTİM SİSTEMİ
ERKEN EĞİTİM
Erken eğitim okul çağından küçük çocuklar içindir. Finlandiya belediyeleri, belediyeye bağlı erken eğitimi örneğin yuvalarda verirler. Ayrıca özel yuvalarda vardır.
Erken eğitim pedagojik olarak planlanan ve gayeleri dikkatle düşünülen eğitim, öğretim ve bakım demektir. Erken eğitimde eğitimli çocuk yuvası öğretmenleri ve çocuk bakıcıları görev almaktadır.
Finlandiya’da bir çocuğun erken çocukluk eğitimi hakkı, çocuğun 9. ayını doldurduğu ayın başından başlar. Bazı ebeveynler yine de çocuklarına evde daha uzun süre bakar. Çocuk ortalama olarak 1,5-2 yaşında erken çocukluk eğitimine başlar.
Genellikle ebeveynlerden biri en azından ebeveyn izni süresince çocuğa evde bakar. Ebeveyn izni 320 iş günü, yani yaklaşık 14 ay sürer. Eğer çocuğunuza bu süreden sonra da evde bakıyorsanız, işinizden bakım izni alma hakkınız vardır. Çocuk üç yaşını doldurduğunda bakım izni sona erer.
Belediyeye bağlı erken eğitim
Finlandiya ikâmetgâhınız bulunuyorsa, ebeveyn izninizin sona erdiğinde belediye tarafından düzenlenen erken eğitim için başvuru yapabilirsiniz. Ebeveyn izniniz bittiğinde çocuğunuz yaklaşık dokuz aylıktır. Finlandiya’da ikâmetgâhınız yoksa, yaşamakta olduğunuz yerel yönetimin sakini olarak sayılacaksınızdır.
Erken eğitim yeri için
- çocuk yuvasına (päiväkoti),
- grup halinde sunulan aile gündüz bakımı (ryhmäperhepäivähoito),
- aile gündüz bakımı sistemine (perhepäivähoito) başvuruda bulunabilirsiniz.
Yuvalardaki gruplar grup halinde sunulan aile gündüz bakımındaki gruplar nazaran daha büyüktür.
Aile gündüz bakımı sistemi, bakıcının çocukların bakımını kendi evinde üstlendiği anlamına gelmektedir. Bazı aile gündüz bakıcıları çocuklara grup halinde çocukların evlerinde bakmaktadırlar.
Erken eğitim başvurunuzu bağlı bulunduğunuz yerel yönetime, gündüz bakımına ihtiyaç duymadan en geç dört ay önce yapın. Ebeveynlerin işe girmeleri ya da öğrenimlerini sürdürmeleri durumunda iki hafta içinde yer bulunabilir.
Erken eğitim ücreti (varhaiskasvatusmaksu) aşağıdakilere göre değişir.
- ailenin gelirleri
- ailenin büyüklüğü ve
- çocuğun haftada kaç saat erken eğitime katıldığı.
Kardeşler indirimlidir. Ailenin geliri çok azsa, erken eğitim aile için ücretsiz olabilir. Daha fazla bilgi için kendi belediyenizin danışmanlık hizmetlerine danışın.
Özel erken eğitim
Özel erken eğitim aşağıdaki biçimlerde gerçekleşebilir:
- özel bir çocuk yuvasında ya da grup halindeki aile çocuk yuvasında,
- aile gündüz bakımı sisteminde, ya da
- ailenin ücretini ödediği bir bakıcının gözetiminde evde.
Erken eğitim yeri için özel çocuk yuvasına ya da grup halindeki aile çocuk yuvasına doğrudan başvuruda bulunabilirsiniz.
Çocuklara evinde bakan aile gündüz bakıcısı da arayabilir, ya da kendi evinizde çalıştırmak üzere bir çocuk bakıcısını işe alabilirsiniz. Evinizde çalışması için bir bakıcıyı işe aldığınızda, işveren konumuna geçersiniz, ve bu nedenle işverenin yerine getirmesi gereken yükümlülüklerden de sorumlu olursunuz. Aile, başka bir aileyle birlikte çocuğuna evde bakmak üzere bir bakıcıyı işe alabilir.
Özel erken eğitim belediye tarafından gözetilmektedir.
Özel erken eğitim ücretleri farklılık göstermektedir. Yine de eğitim için Kela’dan destek alabilirsiniz. Bu durumda özel erken eğitim belediyenin erken eğitiminden çok daha fazla tutmayabilir.
Özel gündüz bakımı için destek
Çocuğun Finlandiya ikâmetgâhı bulunuyorsa, Özel bakım için Kela’dan destek almak üzere başvuru yapabilirsiniz. Gündüz bakımını sağlayacak kişinin yerel yönetimin onayını almış olması gerekmektedir.
Özel bakım desteği (yksityisen hoidon tuki) almak için,
- okul çağına gelmemiş çocuğunuz özel çocuk yuvasına gidiyorsa, ya da
- çocuğun başka herhangi bir bakıcısı varsa, başvuru yapabilirsiniz.
Bakıcının ailenin bir bireyi olması, ya da çocuk ve bakıcının aynı evde yaşamaları durumlarında özel bakım desteği başvurusunda bulunamazsınız. Yerel yönetimce sağlanan erken eğitimden yararlanan çocuğunuz için de özel destek başvurusu yapamazsınız.
Sağlanan desteğin tutarı öncelikle ailenin gelirine ve ailenin yaşamakta olduğu yerel yönetime bağlıdır.
Kela, desteği doğrudan bakıcıya ya da bakımı sağlayan kişiye ödemektedir. Alınan özel bakım desteği için vergi ödenmesi gerekmektedir. Desteğin ödenmesi ülke dışına yapılmaz.
Kela’nın internet sayfalarından özel bakım desteğine ilişkin olarak bilgi edinin.
Kela, çocuklu aileler için telefon hizmeti sunmaktadır.
- Fince tel. +358 20 692 206
- İsveççe tel. +358 20 692 226
- İngilizce tel. +358 20 634 2550
Kela bürolarından çevirmen aracılığıyla başka dillerde de hizmet alabilirsiniz.
Fin Eğitim Sisteminde Erken eğitimde ne yapılır?
Erken eğitim çok yönlü etkinlikleri içermektedir, oyunlar, beden eğitimi, dışarıya çıkma, müzik, elişleri ve yuva dışında yapılan geziler gibi. Dinlenme anı da yuvada geçirilen günün bir parçasıdır. Yuva etkinliğinin amacı, çocuğun gelişimini ve öğrenme yetisinin gelişmesini sağlamaktır. Çocuk aynı zamanda sosyal beceriler de edinmeyi öğrenir. Anadilinin başka bir dil olması durumunda, çocuk Fince ya da İsveççe dilini öğrenmesi amacıyla yuvada destek alır. Çocuğun ihtiyacı varsa, özel eğitim de alabilir.
Yine de, çocuk yuvası bir okul değildir. Çocuklar okullarda verilen dersleri öğrenmedikleri gibi, çocuklara ders de verilmez.
Çocuklar gün içerisinde üç öğün yemek yerler: sabah kahvaltısı, öğle yemeği ve ara öğün. Çocuğunuzun herhangi özel bir diyeti varsa, bunu erken eğitim öğretmenine belirtin.
Erken eğitimde ailenin dini ya da benimsemiş olduğu hayata bakış açısı dikkate alınmaktadır.
Çocuk yuvalarında bakım günü genellikle sabah başlar ve öğleden sonra akşama doğru sona erer. Bazı çocuk yuvaları ve aile gündüz bakım bakıcıları, ebeveynlerin işleri ya da eğitim saatleri nedeniyle 24 saat açıktır.